Đó chính là ông Trần Trọng Khiêm, sinh năm 1821 quê làng Xuân Lũng, phủ Lâm Thao, nay là xã Xuân Lũng (Lâm Thao, Phú Thọ).

Ông Trần Trọng Khiêm vốn sinh ra trong một gia đình thế gia vọng tộc. Vào năm 20 tuổi do điều kiện buôn bán nên ông thường phải vắng nhà. Lợi dụng điều đó tên Cai tổng trong làng luôn tìm mọi cách để quyến rũ vợ ông. Một sớm nọ bà đi chợ, tên Cai tổng đã bất ngờ cho lính bắt cóc đưa về nhà cưỡng bức. Bà kiên quyết chống cự lại nên bị đánh chết và vứt xác mất tích. Khi ông Khiêm về nhà nghe chuyện, quá uất hận ông liền cầm dao giết chết tên Cai tổng để trả thù cho vợ. Sau đó bị truy nã, ông phải trốn xuống Phố Hiến (Hưng Yên) làm việc trên một tàu buôn ngoại quốc.

Sài Gòn hơn ba trăm năm xây dựng, chưa bao giờ vắng bặt bước chân đi. Sài Gòn của những mùa thi, những mối tình học trò vừa chớm nở, của những ly chanh đường, những ly nước mía ngọt Viễn Đông, những buổi cơm tay cầm vội vã.

Sài Gòn bỗng dưng vắng lặng, từng con đường, góc phố, từng con hẻm nhỏ mênh mông chạy dài hun hút.

Sài Gòn còn đâu nữa những tà áo trắng lúc tan trường về. Những đại lộ giờ đây vắng hoe không một bóng người. Sài Gòn của những lần chờ đợi ai đó trước cổng trường giờ tan học.

(Viết riêng cho H. và những người bạn miền sông nước Cửu Long)

Một trong những thú vui của tôi khi về thăm Việt Nam là được lang thang một mình, hoàn toàn tự do không bị gò bó với thời gian, nơi chốn hay phải theo một chương trình đã được xếp đặt trước cho nhiều người. Với tôi, rất đơn giản, chỉ khoác lên vai cái ba lô nho nhỏ đựng hai bộ quần áo đơn sơ, vài vật dụng cá nhân, thế là đủ cho một cuộc du hành cá nhân thích thú, hợp với bản tính lang bạt cố hữu của mình.

Mấy chục năm sống và làm việc ở hải ngoại, phải chạy đua với thời gian, công việc đầy nhàm chán của đời sống kỹ nghệ, tôi không muốn về Việt Nam để lặp lại những gò bó khó chịu đó nữa.